ZAiKS – opłaty za wesele. Ile kosztuje, jak i kiedy go opłacić?

Artykuł przestawia stan na dzień 08.06.2022r.

Kiedy zapytać kogokolwiek o koszty wesela, pierwsze, o czym myślimy, to koszt wynajmu sali, zakupu sukni ślubnej i garnituru, cena zaproszeń ślubnych, koszt zakupu jedzenia czy zapłaty dla fotografa i zespołu/DJ-a. Ale wśród weselnych kosztów są też i takie, które nie są zbyt oczywiste. Jednym z nich jest opłata za ZAiKS. 

ZAiKS – co to?

Zanim przejdziemy to samej opłaty ZAiKS, wyjaśnijmy pokrótce, co oznacza ten skrót i dlaczego w ogóle jest on istotny dla osób, które organizują wesele. ZAiKS to skrót dla Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych. Organizacja ta zajmuje się zarządzaniem prawami autorskimi – zarówno ich ochroną, jak i działaniem na rzecz rozwoju twórczości czy też działalnością socjalną na rzecz członków związku. ZAiKS, aby te cele osiągać, podpisuje w imieniu twórców umowy, pobiera opłaty za korzystanie z ich twórczości i wypłaca autorom i autorkom wynagrodzenia.

Ochrona praw autorskich nakłada obowiązek wniesienia opłaty za odtwarzanie i wykonywanie piosenek. Tyczy się to między innymi wesel.

ZAiKS a wesele

Zapytacie, dlaczego musicie płacić ZAiKS-owi za to, że na Waszym weselu jest muzyka – przecież nie płacicie za to wtedy, kiedy organizujecie imprezę w domu czy grilla. Jednakże wesela nie do końca są rozpatrywane jak spotkania w gronie rodziny i znajomych. Przede wszystkim dlatego, że to nie Wy odtwarzacie swoim gościom muzykę, a inny podmiot (sala weselna, zespół, DJ), oraz dlatego, że ktoś za to odtwarzanie muzyki otrzymuje wynagrodzenie. Kwestia ZAiKS a wesele jest jak widać dość zniuansowana i możecie mieć wrażenie, że ta taka opłata za wesele do ZAiKSu jest po prostu kolejnym prawnym wymysłem, ale prawda jest taka, że ZAiKS za wesele trzeba zapłacić – inaczej może czekać Was kara.

Przeczytajcie inne nasze teksty o organizacji wesela:

• Od czego zacząć organizację wesela i ślubu? 6 kluczowych kroków!
• Organizacja wesela – lista 147 rzeczy do zrobienia przed ślubem
• Koszt wesela – ile kosztuje organizacja wesela na 50, 100 czy 200 osób?
• Tanie wesele – 14 trików na tańszy ślub i tańsze wesele

Ile kosztuje ZAiKS na wesele?

Opłata za ZAiKS nie jest największym weselnym kosztem i dlatego nie ma sensu unikać tej odpowiedzialności. Cena ZAiKSu za wesele zależy od różnych czynników, ale najważniejszym jest wynagrodzenie zespołu lub DJ – opłata za ZAiKS wynosi 10% ich wynagrodzenia. Jeśli za pracę DJ-a płacicie 5000 zł, opłata za ZAiKS wyniesie 500 zł. Dodatkowo system może obciążyć Was 23-procentowym VAT-em – ale tylko w przypadku, gdy Wasz usługodawca nie jest płatnikiem VAT-u i taką opcję zaznaczyliście w kwestionariuszu. Wtedy zapłacicie nie 500, a 615 zł (500 zł podstawowy i 115 zł podatku). Kwotę możecie obliczyć TUTAJ. 

Jak opłacić ZAiKS na wesele?

Najwygodniej opłatę za ZAiKS na wesele wniesiecie online. Wystarczy utworzyć konto na stronie ZAiKS-u. Jest to szybki i łatwy sposób na zapłacenie za ZAiKS. Kolejne etapy wyglądają następująco:

• zakładacie konto na stronie https://online.zaiks.org.pl/tworz-konto;
• obliczacie cenę za pomocą kalkulatora ZAiKS-u;
• składacie przez stronę wniosek;
• płacicie obliczoną kwotę – przelewem online lub tradycyjnym;
• ZAiKS wystawia Wam umowę.

Przez cały proces prowadzi Was system ZAiKS-u, nie musicie się więc obawiać, że pominiecie któryś z kroków.

ZAiKS – kto płaci?

Może Wam się wydawać, że skoro na odtwarzaniu muzyki zarabia DJ lub zespół, to oni powinni zapłacić ZAiKS za Wasze wesele. I poniekąd tak jest – każdy profesjonalista ma przepisy i opłaty, których musi się trzymać, prowadząc legalną działalność. Ale to nie zmienia faktu, że obowiązek opłaty ZAiKS-u za wesele ponoszą organizatorzy, a więc Państwo Młodzi. Zazwyczaj taka sytuacja jest rozwiązywana na dwa sposoby:

• opłatę za wesele do ZAiKS-u wnoszą narzeczeni;
• opłatę za wesele do ZAiKS-u wnosi DJ/zespół i obciąża tym kosztem narzeczonych.

Tak, czy inaczej, to Wy zapłacicie ZAiKS. 

ZAiKS – kara za brak opłaty

Brak opłaty ZAiKS za wesele może skończyć się karą. Wynosi ona zazwyczaj dwukrotność lub trzykrotność pierwotnej opłaty, ale może być to także grzywna na inną kwotę. Przepisy za naruszenie praw autorskich przewidują nawet karę ograniczenia lub pozbawienia wolności, ale taką karę otrzymuje się zazwyczaj za długotrwałe naruszenie praw, a nie brak licencji na weselu.

Jak może dojść do nałożenia na Was kary? Po pierwsze podczas imprezy może dojść do kontroli. Po drugie ZAiKS może upomnieć się o opłatę nawet do 5 lat wstecz od daty imprezy – urzędnicy mogą wpaść na informację o Waszym weselu, na przykład przeglądając media społecznościowe.

Czy tylko ZAiKS? Inne opłaty

Czy są jeszcze jakieś opłaty, poza ZAiKSem, o których musicie wiedzieć? Niestety tak – jest to STOART (Związek Stowarzyszeń Artystów Wykonawców), który pobiera, podobnie jak ZAiKS, opłatę za odtwarzanie muzyki – część z tej opłaty pozostawia dla siebie, a część przekazuje na poczet jeszcze dwóch innych organizacji, ZPAV-u i SAWP-u. 

Niestety za STOART nie zapłacicie przez internet – konieczne jest zgłoszenie przesłane mailem do Inspektora STOARTU, a następnie wypełnienie i odesłanie otrzymanej umowy. Na końcu otrzymacie jej finalną wersję, którą powinniście mieć ze sobą podczas wesela. 

Ile kosztuje opłata za STOART? Zgodnie z obecnym cennikiem, jest to 175,42 zł za wesele do 100 osób. W przypadku każdych kolejnych 100 osób, do podstawy należy dodać 109,67 zł.