Ślub humanistyczny – co to, ile kosztuje i jak go zorganizować?

Pierwszy ślub humanistyczny w Polsce odbył się w Polsce najprawdopodobniej w 2007 roku. Od tego czasu ciekawostka zza granicy zamieniła się w popularną alternatywę dla ślubu kościelnego czy cywilnego. Co to ślub humanistyczny, kto go może zawrzeć i jakie skutki prawne ze sobą niesie? I najważniejsze – jak go zorganizować?

Co to jest ślub humanistyczny?

Humanistyczny ślub jest dość nową alternatywą dla ślubu kościelnego, konkordatowego i cywilnego. Jest to forma ceremonii dostępnej niemal dla każdego – ślub humanistyczny wziąć mogą ateiści, obcokrajowcy, osoby LGBTQ+. Jeśli więc czujecie, że żadna z dotychczas możliwych form zaślubienia drugiej osoby nie jest dla was – czy to ze względów prawnych, czy też dotyczących wiary – ślub humanistyczny może być odpowiedzią na wasze potrzeby. 

Ślub humanistyczny odbywa się według wcześniej uzgodnionego z parą scenariusza i prowadzi go mistrz/mistrzyni ceremonii (celebrant). Taki ślub pozwala na ułożenie personalizowanych, oryginalnych przysiąg, na co nie zezwala formuła ślubu cywilnego czy kościelnego.

Skąd wziął się ślub humanistyczny?

ślub

Śluby tego typu są niezwykle popularne zwłaszcza w krajach anglosaskich, jak Wielka Brytania, Irlandia czy Stany Zjednoczone Ameryki. W Szkocja śluby humanistyczne zawiera się już częściej niż śluby kościelne! Ślub humanistyczny w Polsce popularyzowany jest głównie przez Polskie Stowarzyszenie Racjonalistów. Jeden z pierwszych ślubów humanistycznych w Polsce odbył się przy udziale szkockiego odpowiednika tej organizacji.

Jeśliby odpowiedzieć na to pytanie – skąd wziął się ślub humanistyczny – na bardziej emocjonalnym poziomie, należałoby odpowiedzieć: z poczucia braku alternatywy i możliwości. Z jednej strony mamy bowiem uroczysty i długo celebrowany ślub kościelny, który dostępny jest jednak tylko dla członków wspólnoty. Z drugiej strony mamy niebywale krótki i często pozbawiony romantycznej otoczki ślub cywilny. A i ta opcja nie jest możliwa w przypadku każdej pary. Ślub humanistyczny jest więc, jak sama nazwa wskazuje, dla człowieka. Każdego.

Ślub humanistyczny a prawo

Ślub humanistyczny w Polsce nie niesie za sobą żadnych skutków prawnych. Co to oznacza? Że formalnie, w świetle prawa, nie jesteście małżeństwem po zawarciu takiego ślubu. Do tego nadal potrzebny jest Wam ślub cywilny. Ślub humanistyczny jest formą osobistego celebrowania Waszego związku.

Ślub humanistyczny z cywilnym

Ślub humanistyczny a cywilny – nie są tym samym. Choć mogą przybrać podobną formę, tylko ślub cywilny ma znaczenie prawne. Czy możliwe jest zorganizowanie ślubu cywilnego humanistycznego, a więc takiego, który łączyłby dwie formy? Tak, ale wszystko zależy od decyzji miejscowego Urzędu Stanu Cywilnego. Wtedy takie połączenie należałoby także uwzględnić w scenariuszu uroczystości.

Parom, które mogą zawrzeć ślub cywilny, często poleca się organizację ślubu cywilnego i humanistycznego jeden po drugim – na przykład w tygodniowym odstępie. Dzięki temu mają one możliwość doświadczenia rozbudowanej, uroczystej ceremonii i uzyskania formalnego potwierdzenia swojego związku.

Przeczytaj także: Dokumenty i formalności do ślubu cywilnego, kościelnego i konkordatowego

Dla kogo jest ślub humanistyczny?

Osób, do których przemawia idea ślubu cywilnego, jest coraz więcej. Nic dziwnego, humanistyczny ślub jest otwarty na (niemal) każdą parę. Dla kogo idea ceremonii humanistycznej będzie kuszącą opcją?

  1. Osoby, które nie mogą/nie chcą wziąć ślubu kościelnego. Nie każdy z nas jest wierzący, nie każdy też chce wziąć ślub w religijnym obrzędzie. Są też takie osoby, którym kościół nie udzieli ślubu – chociażby osoby rozwiedzione, które już raz wzięły ślub kościelny, a nie uzyskały oficjalnego unieważnienia małżeństwa przez Kościół. 
  2. Osoby, które chcą czegoś więcej, niż krótkiej uroczystości cywilnej. Ślubowi cywilnemu, nawet jeśli organizowany w plenerze, często brakuje tego czegoś – uroczystość jest krótka (ok. 7 minut), a scenariusz jest odgórnie określony. Wielu osobom brakuje tu przede wszystkim większej celebracji oraz możliwości dokonywania indywidualnych zmian.
  3. Osoby LGBTQ+. Polskie prawo nie zezwala na zawarcie związku przez osoby tej samej płci. Ślub humanistyczny jest dla homoseksualistów często jedyną możliwością uroczystej celebracji ich związku. Wiele organizacji udzielających śluby humanistyczne osobom LGBTQ+ oferuje im także przygotowanie notarialnych umów partnerskich, które znacznie ułatwiają wspólne życie i regulują ważne kwestie, jak chociażby te dotyczące dziedziczenia.
  4. Osoby, które chcą poślubić obcokrajowca. Choć polskie prawo pozwala na ślub z obcokrajowcem, to forma ślubu humanistycznego jest osobie z zagranicy o wiele lepiej znana. Co więcej, przy humanistycznych ślubach przykłada się niezwykle dużą wagę do inkluzywności. Mistrzowie ceremonii często posługują się kilkoma językami obcymi, co sprawia, że nasza druga połówka i jej rodzina mogą swobodnie czuć się podczas całej uroczystości. 

Kto nie może wziąć ślubu humanistycznego?

Istnieje kilka sytuacji, w których mistrz ceremonii nie udzieli parze ślubu. 

  • Kiedy osoby są spokrewnione ze sobą w linii prostej (rodzic-dziecko, dziadek/babcia – wnuczka/wnuczek).
  • Kiedy choć jedna z osób jest ubezwłasnowolniona lub nie jest w pełni władz umysłowych.
  • Kiedy choć jedna z osób pozostaje już w innym związku małżeńskim.
  • Kiedy choć jedna z osób nie jest pełnoletnia – od tej reguły jest jednak wyjątek. Ślub może wziąć kobieta, która ukończyła 16 lat i znajduje się w wyjątkowej sytuacji. Co się kryje pod terminem „sytuacja wyjątkowa”? Jest to fakt posiadania dziecka z osobą, z którą chce się wziąć ślub; ciąża z osobą, z którą chce się wziąć ślub lub życie z tą osobą od dłuższego czasu w nieformalnym związku. Jednak każdorazowo to sąd rodzinny decyduje, czy sytuacja danej osoby wypełnia znaczenie tego terminu i wydaje wyrok. Bez zgody sądy rodzinnego zawarcie ślubu w tym wieku jest niemożliwe.

Ograniczenia zawarcia ślubu humanistycznego, choć nadal istnieją, są zdecydowanie mniej liczne niż w przypadku ślubu kościelnego czy humanistycznego.

Ślub humanistyczny – kto go udziela?

Nie przepadacie za chłodem formułek urzędnika, który udziela ślubu cywilnego? Krzywicie się na myśl o dziwnych komentarzach, na jakie często pozwalają sobie księża udzielający ślubów? Takich obaw nie musicie mieć, stawiając na celebranta.

Ślubu humanistycznego udziela mistrz bądź mistrzyni ceremonii, zwani także celebrantami. Aby zostać celebrantem, należy zarejestrować się w Towarzystwie Humanistycznym. Wśród zarejestrowanych mistrzyń i mistrzów ceremonii znajdziecie osoby o ogromnym doświadczeniu, często władające kilkoma językami obcymi, co jest niezwykle przydatne podczas ślubów międzynarodowych. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby członkiem Towarzystwa został ktoś z waszych bliskich – np. rodzic, przyjaciel czy brat lub siostra. Trzeba przyznać, że jest to niezwykle romantyczna wizja.

Wybór celebranta nie musi być trudny – zastanówcie się, na czym wam zależy? Czy musi być to osoba wam bliska i mająca z wami szczególną relację? A może wolicie zatrudnić profesjonalistkę, osobę z dużym doświadczeniem, która poprowadziła już niejedną ceremonię? Nieważne, na jakie rozwiązanie się zdecydujecie, pamiętajcie, że zanim dokonacie ostatecznego wyboru, możecie z każdym z kandydatów/kandydatek porozmawiać i po prostu sprawdzić, czy dobrze się ze sobą dogadujecie. 

Scenariusz ślubu humanistycznego

Na czym dokładnie polega ślub humanistyczny? Scenariusz może przybrać absolutnie dowolną formę. Właśnie to sprawia, że wiele osób stawia humanistyczną ceremonię ponad uroczystością cywilną czy kościelną – nie trzeba bowiem dostosowywać się do sztywnych ram! To wy decydujecie, gdzie (na plaży, w ogrodzie, w lesie, na szczycie góry, a może na statku, w Polsce lub w dowolnym innym kraju) oraz kiedy (o wschodzie czy zachodzie słońca, w środku nocy pod niebem pełnym gwiazd, a może w samo południe) odbędzie się uroczystość oraz jakie elementy będzie zawierać. Czy ślub ma trwać 20 minut czy godzinę? Co ma się podczas niego wydarzyć? Czy chcecie, by ktoś wygłosił przemowę? Jaka muzyka ma jej towarzyszyć?  Wszystko zależy od was. Pamiętajcie także, że jeśli nie jesteście pewni, jak dokładnie miałby wyglądać scenariusz waszego ślubu humanistycznego, możecie zapytać wybranego przez Was celebranta o popularne motywy i wybory innych par. Nie ma nic złego w szukaniu inspiracji!

Ślub humanistyczny i przysięga – jak wygląda?

humanistyczny ślub

Skoro cały scenariusz ślubu humanistycznego zależy od decyzji pary, to czy to samo tyczy się przysięgi? Tak! W odróżnieniu od ceremonii cywilnej czy kościelnej, podczas której wypowiada się słowa z góry ustalonej przysięgi, na ślubie humanistycznym każdy może powiedzieć swojej drugiej połówce co tylko chce – i właśnie w tym tkwi piękno humanistycznej ceremonii. Możecie użyć dowolnych słów, aby wyrazić swoją miłość dla tej drugiej osoby. Czy będzie to historia waszego poznania, moment, w którym uzmysłowiliście sobie, że chcecie spędzić z tą osobą resztę waszego życia, a może szczere wyznanie uczuć? Tylko od was to zależy. 

Martwicie się, że zapomnicie słów przysięgi? Pamiętajcie, że możecie ją zapisać i odczytać. Możecie także poprosić celebranta o wypowiadanie jej fragmentów, które będzie za nim/nią powtarzać.

Ślub humanistyczny – cena

No dobrze, czas przejść do ważnego pytania – ile kosztuje ślub humanistyczny?  I co wchodzi w koszt takiej ceremonii?

Podstawowym wydatkiem jest zawarcie umowy z celebrantem. Jeśli chcecie skorzystać z usług doświadczonego mistrza ceremonii, musicie mierzyć się z kosztami do kilkuset do ponad tysiąca złotych. Co macie z cenie? Z pewnością będą to konsultacje z waszym celebrantem, wspólne stworzenie scenariusza czy pomoc w stworzeniu przysięgi. Oczywiście cena obejmuje także poprowadzenie uroczystości.

Wielu celebrantów oferuje jednak znacznie więcej, zwłaszcza w przypadku ślubów międzynarodowych. Znajomość kilku języków obcych pozwala im na swobodne tłumaczenie uroczystości gościom, a nawet ułatwienie komunikacji między gośćmi a innymi usługodawcami, jak DJ czy fotograf. Jeśli zależy wam na takim zakresie, zapytajcie swojego celebranta, czy jest to możliwe i jak wyglądają koszty.

Pamiętajcie, że organizacja ślubu humanistycznego może wiązać się także z innymi kosztami – na przykład wynajmem przestrzeni czy uzyskaniem zgód na ślub plenerowy w konkretnym miejscu, dekoracjami, muzyką na żywo, tłumaczem itd. Sprawdźcie nasze inne wpisy, aby dowiedzieć się, ile kosztuje organizacja wesela. 

Jak zorganizować ślub humanistyczny?

Wiecie już co to jest ślub humanistyczny i co to znaczy móc samodzielnie decydować o jego formie. Jak więc taką uroczystość zorganizować? Tak naprawdę to zupełnie tak samo, jak każdy inny ślub. Z kilkoma wyjątkami.

  • Zamiast rezerwacji terminu w Urzędzie Stanu Cywilnego czy u księdza, musicie zawrzeć umowę z celebrantem. Poinformuje on Was o ewentualnych formalnościach, które musicie dopełnić. Razem z nim lub nią ułożycie scenariusz Waszego ślubu.
  • Nie musicie odbywać nauk, jak w przypadku ślubu kościelnego czy konkordatowego.
  • Nie musicie dopełniać formalności w Urzędzie Stanu Cywilnego – chyba że chcecie połączyć ślub humanistyczny z cywilnym.

Co się nie zmienia? Właściwie to cała reszta:

  • Wciąż musicie zastanowić się nad waszym budżetem i wszystkimi elementami, na których wam zależy.
  • Nadal musicie ustalić miejsce i datę ślubu.
  • Musicie ustalić listę gości (jeśli planujecie kogoś zaprosić) i wręczyć im zaproszenia ślubne.
  • Jeśli potrzebny wam jest zespół/DJ, fotograf/kamerzysta, dekoratorka, samochód, catering, tort, sukienka i garnitur, fryzjerka czy makijażystka i wszystkie inne ślubne elementy, musicie wybrać usługodawców i podpisać z nimi umowy.

Na temat organizacji ślubu pisaliśmy już nieraz – sprawdźcie nasze poradniki na temat organizacji wesel i bądźcie w pełni przygotowani. :)

Zapoznaj się z kolekcją zaproszeń ślubnych
Wróć na blog

Przeczytaj więcej wpisów na naszym blogu